ျမန္မာႏိုင္ငံ အိုးအိမ္၊ေျမယာ၊ ဥစၥာပစၥည္းအခြင့္အေရးမ်ားဆိုင္ရာလမ္းညြန္

ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးဥပေဒ

       (၁) လူ႔အခြင့္အေရးဆိုသည္မွာအဘယ္နည္း၊





Photo: KHRG

လူအခြင့္အေရးဆိုသည္မွာလူသားအားလံုးခံစားခြင့္ရွိေသာအေျခခံအခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္ ခြင့္မ်ား ျဖစ္ပါသည္၊၊ လူ႔အခြင့္အေရးသည္ လူတို႔အားေပ်ာ္ရႊင္၊ က်မ္းမာ၊ လြတ္လပ္ေသာဘ၀မ်ားမွာ ေနထိုင္ ခြင့္ေပးပါသည္၊၊ ကြ်န္ဳပ္တို႔၏ ေန႔စဥ္ဘ၀မ်ား၌ စားစရာ ၊အစားအစာလံုေလာက္ေရး၊ ေသာက္စရာ သန္႔ရွင္း ေသာေရလံုေလာက္ေရး၊ မက်မ္းမမာေသာအခါ၌ေဆးကုသ ေရး ကဲ့သို႔ေသာ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္မ်ားရွိပါ သည္၊၊ ထို႔ျပင္ ကြ်န္ုပ္တို႔ ၏ထင္ျမင္ယူဆခ်က္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖၚျပသခြင့္၊ ဘာသာ တရားမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္ကဲ့သို႔ေသာ လြတ္လပ္ခြင့္ အခ်ဳိ႔ ကိုလည္း လိုအပ္ပါသည္၊၊ ဤအရာမ်ားရရွိေရးႏွင့္ လြတ္လပ္ မႈမ်ားခံစားေရးသည္ လူသားတိုင္းရရွိရမည့္ အေျခခံအခြင့္အေရးမ်ားျဖစ္ပါသည္၊၊          

     မည္သည့္ေနရာမွာ မဆို လူတိုင္းအဖို႔ (ေယာက်ၤာိုးျဖစ္ေစ၊ မိန္းမျဖစ္ေစ၊ ျဖစ္ေစ၊ လူငယ္ျဖစ္ေစ၊ လူၾကီးျဖစ္ေစ၊ ခ်မ္းသာသူျဖစ္ေစ၊ ဆင္းရဲသူျဖစ္ေစ) မည္္သည့္ေနရာမွာ ေမြးဖြားခဲ့သည္ျဖစ္ေစ၊ မည္သည့္အရာကို ယံုၾကည္သည္ျဖစ္ေစ၏  ဤ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားရွိပါသည္၊၊ ဤအခြင့္အေရးမ်ားကို ကြ်န္ုပ္တို႔ဆီမွေန၍ ရုပ္သိမ္းသြား၍ မရေခ်၊ ေလးစားလိုက္နာရမည္၊၊

(၂) လူ႔အခြင့္အေရးသည္မည္သည့္ေနရာမွေပၚထြက္လာသနည္း

              လူ႔အခြင့္အေရးသည္ ကမာၻတလႊားရွိ အမ်ဳိးမ်ိဳးေသာယဥ္ေက်းမႈမ်ား၊ ဘာသာတရားမ်ား

လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းမ်ား၏ ဘံုတူညီေသာ တန္ဖိုးထားမႈမွေန၍ ေပၚထြက္လာျခင္းျဖစ္ပါသည္၊၊  ကမာၻတလႊားရွိလူအမ်ားစုအဖို႔ မိမိတို႔ႏွင့္တကြ ကမာၻတလႊားရွိလူမ်ားကို ဂုဏ္သိကၡာျပဳမႈ၊ ေလးစားမႈတို႔ျဖင့္ ဆက္ဆံျပဳမႈသင့္သည္ဟုယံုၾကည္ေနၾကေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္၊၊

ဆိုးရြားလွသည္ကား သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္၌ ျပည္သူတို႔သည္အစိုးရမ်ား၊ စစ္တပ္မ်ားႏွင့္ အျခားပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ မေတာ္မတရားျပဳမႈမ်ားျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာရေသာ ေၾကာက္မတ္ဖြယ္ ဒုကၡေ၀တနာမ်ားကို ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ၾက ရျခင္းျဖစ္ပါသည္၊၊ လူအေတာ္မ်ားမ်ားသည္ ဖိႏွိပ္ျပီးၾကမ္းၾကဳတ္ရက္စက္ေသာ အစိုးရမ်ား၏ လက္ေအာက္မွာ စစ္ပြဲမ်ား၊ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို ၾကံဳေတြ႔ျဖတ္သန္းကာ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကသည္၊၊  တနည္းဆိုရေသာ္ စားစရာ အစားအစာ လံုလံုေလာက္ေလာက္မရွိ၊ သို႔မဟုုတ္ နာမက်န္းျဖစ္လွ်င္ ေဆး၀ါးကုသမႈ လံုလံုေလာက္ေလာက္္မရွိသည့္ ဘ၀ျဖင့္ေနလာခဲ့ရသည္၊၊  ျမန္မာျပည္သူတို႔သည္ န၀တ၊နအဖ ေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ေသာ စစ္တပ္္ၾကီးစိုးျခင္း၊ လက္နတ္ကိုင္ ပဋိပကၡ၊ ေျမယာသိမ္းယူမႈ၊ အိုးအိမ္အေျခပ်က္ျခင္း တို႔ကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကံဳေတြ႔ယင္းေနလာခဲ့ၾကသည္၊၊ လူအေတာ္မ်ားမ်ားသည္ တရား မွ်တေသာ တရားစီရင္မႈမရွိဘဲ သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ျခင္းတို႔ကိုခံေနၾကရသည္၊၊  ျမန္မာျပည္သူတို႔၏ အေျခခံလူအခြင့္အေရးမ်ားသည္ ေလးစားလိုက္နာျခင္း မခံခဲ့ရေခ်၊၊

  ဤအေျခအေနေၾကာင့္က်ြန္ဳပ္တိ္ု႔သည္ ျပည္သူအားလံုး၏ အခြင့္အေရးကို ပိုမိုေကာင္းမြန္စြာ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးႏိုင္စိမ့္ေသာငွာ ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးစနစ္ကို အားေပးရန္လိုအပ္ ေၾကာင့္သိျပဳမိပါသည္၊၊

ကမာၻ႔လူ႔အခြင့္အေရးေၾကျငာစာတမ္း

  ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ တိုင္းျပည္အမ်ားအျပားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ ကုလသမဂၢမွာ စုေ၀းၾကကာ ၄င္းတို႔၏ အနာဂတ္ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားႏွင့္ လိုအပ္ဆႏၵမ်ားကို ထင္ဟပ္ေဖၚျပေသာ စာတစ္ေစာင္ေရးသားျပဳစုျပီး ကမာၻေပၚရွိ မည္သူမဆိုခံစားခြင့္ရွိေသာကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးမႈမ်ားကို ခ်မွတ္ခဲ့ၾကသည္၊၊ ဤစာသည္ေနာင္အခါ၌ ကမာၻ႔လူ႔အခြင့္အေရးေၾကျငာစာတမ္း ( Universal Declaration of Human Rights- UDHR) ျဖစ္လာခဲ့ပါသည္၊၊ UDHR ကို အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံ ၅၆ ႏိုင္ငံက ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ အတည္ျပဳခဲ့ၾကသည္၊၊    ဤေန႔ကို ကမာၻတစ္၀ွမ္းလံုးမွာရွိေသာျပည္သူတို႔က လူ႔အခြင့္အေရးေန႔အျဖစ္ က်င့္ပၾကပါသည္၊၊

                     UDHR သည္ ေၾကျငာစာတမ္းတစ္ေစာင္ႏွင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ေၾကျငာခ်က္တစ္ေစာင္ျဖစ္ပါသည္၊၊

ဤေၾကျငာခ်က္ထဲတြင္ ျပည္သူအေပါင္းတို႔အား လူ႔ဂုဏ္သိကၡာရွိေသာ ဘ၀ျဖင့္ေနထိုင္ႏိုင္ေရးအတြက္ ၾကိဳးပန္း ေဆာင္ရြက္ေပးပါမည္ဟုကုလသမဂၢအဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံမ်ားကတိက၀တ္ျပဳထားေသာမူမ်ားကို ျပဌန္းထားပါသည္၊၊ ေၾကျငာစာတမ္းပါ ပုဒ္မ ေပါင္း ၃၀ ျဖင့္စီးပြားေရးဆိုင္ရာ၊ လူမႈေရးဆိုင္ရာ၊ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ၊ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ နွင့္ ႏိုင္ငံသားဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ားအၾကံဳ႔၀င္ေသာ ျပီးျပည့္စံုေသာ ေၾကျငာခ်က္တစ္ေစာင္ကို ေရးသားျပဳစုထား ပါသည္၊၊ UDHR သည္ လူသားအားလံုး၏ အေျခခံအခြင့္အေရးမ်ားကို ေဖၚျပထားပါသည္၊၊  ဤအခြင့္အေရးအနက္ အခ်ဳိ႔မွာ

v     ခြဲျခားဆက္ဆံမႈလြတ္လပ္ခြင့္

v     က်န္းမာစြာေနထိုင္ခြင့္

v     ေက်းကြ်န္ျပဳျခင္းမွ လြတ္လပ္ခြင့္

v     ပညာသင္ၾကားခြင့္

v     မတရားဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္းမွ လြတ္လပ္ခြင့္

v     ညွင္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈမွ လြတ္လပ္ခြင့္

v     လံုေလာက္ေသာ လူေနမႈအတဆင့္အတန္းျဖင့္ ေနထိုင္ခြင့္

v     ထင္ျမင္ခ်က္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာေဖၚျပခြင့္

v     ဆႏၵျပခြင့္

v     အလုပ္လုပ္ခြင့္

v     ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္

v     တရားမွ်တစြာ တရားစီရင္ခြင့္

v     မဲဆႏၵေပးခြင့္

v     မိသားစုျဖင့္ေနထိုင္ခြင့္

သို႔ရာတြင္